Austro-Węgry

Prośba do specjalistów w zakresie walk w l. 1914-1915 w rejonie Podkarpacia. Szukam informacji o Aleksandrze Dagnanie, który był w Tarnowie działaczem niepodległościowym jeszcze przed wojną. Wg zapisu księdza w metryce ginie "trafiony kulą w czoło" 7 lutego 1915 r. pod WOLĄ GÓRZANSKĄ. Był wówczas kadetem ck 24. pp. Czy mogę prosić o jakieś szczegóły, co to były za walki w tym rejonie i czy ck 24. pp faktycznie był tam obecny?

Zapis „Listy strat” nr 169 z 29.04.1915 jest mniej precyzyjny:
Dagnan Alexander, Kdt. i.d.Res., IR. Nr. 24, 8. Komp., tot (7.-28./2.1915)
Według zestawienia z II tomu Österreich-Ungarns letzter Krieg połowa IR.24 znajdowała się w składzie 59. IBrig. (czyli zgodnie z pokojowym przyporządkowaniem) w ID.43.
Z map do II tomu (15.02.1915, 26.02.1915, 2.03.1915) wynika, że w lutym dla tej dywizji był to pas w rejonie Woli Górzańskiej. O walkach 43. dywizji - w tomie II, od str. 133.

KG pisze: ↑

28 sty 2020, 07:09

połowa IR.24 znajdowała się w składzie 59. IBrig. (czyli zgodnie z pokojowym przyporządkowaniem) w ID.43.

Jak na złość, w tym okresie sztab dywizji stał się wtedy sztabem korpusu (Korps Schmidt) i dziennik dywizyjny takoż - więc nie mam zapisów, co robiły pułki 43.LITD w lutym.
Mam dane tylko dla 30 stycznia. Dywizja miała dwie brygady, 58. i 59., a 24.IR był podzielony pomiędzy nie, po jednym batalionie w każdej brygadzie. Niestety, nie wiadomo, który był w której (a skoro wiemy, że Kd.i.R. Dagnan służył w 8. kompanii, to powinien znajdować się w II batalionie). Oba bataliony dzień później były w odwodzie dywizji w Łopience. Front dywizji przebiegał wówczas od Woli Górzańskiej po rejon Manyłowej. Można jeszcze sprawdzić w monografiach IR.42 i IR.94, ich pododdziały walczyły w okolicy (jeden baon z IR.94 był nawet podporządkowany 59. Brygadzie).

Oczywiście ogromnie dziękuję za te informacje. Przy okazji Dagnana nurtuje mnie pytanie, dlaczego nie udało mu się dostać do Legionów, tak jak to się udało jego wielu kolegom, jak i wychowankom (przez kilka miesięcy Dagnan był komendantem "Strzelca" w Tarnowie). W 1914 r. miał 22 lata. Czy mam rozumieć, że on, jako kadet rezerwy, miał już obowiązkową służbę w ck armii odbytą, ale został powołany pod broń w momencie wybuchu wojny? I pewnie od tej służby nie udało mu się wywinąć? Czy to możliwy scenariusz?

Hmm, w szematyźmie Dagnana nie widzę, czyli zapewne został kadetem dopiero w czasie wojny...

Czy wiadomo, gdzie Dagnan miał swojszczyznę? Ciekawe, jak znalazł się w kołomyjskim pułku. Może z jakichś powodów w Legionach go nie chcieli? Np. ze względu na pochodzenie, jeśli dobrze się go domyślam; mogło wystarczyć, że ktoś na początku przy werbunku robił mu kłopoty i armia zdążyła go odnaleźć? Niby ze względu na działalność w Strzelcu trudno to sobie wyobrazić. A może z jakichś, np. politycznych powodów, wcale do Legionów nie chciał, nawet mimo działalności w Strzelcu?

Sama chęć nie wystarczała. Jeszcze trzeba było być wolnym od powinności wobec armii a.-w.
Czy był on spokrewniony z właścicielem młyna parowego w Tarnowie Stanisławem Dagnanem, zasłużonym w czasie II wojny w ratowaniu Żydów, podobnie jak jego syn Bolesław, przedsiębiorca z Piwnicznej?

Gdyby był w służbie i był kadetem, powinien wyjść w schematyzmie. A nie wyszedł.

Opcja, że upomniała się o niego armia, jest najbardziej prawdopodobna. Moje propozycje to tylko próba wymyślenia innych teorii, które mogłyby coś tu tłumaczyć.

W tym wieku to zapewne do regularnego wojska był przynależniony.
A kołomyjski?– może ze względu na trudności rekrutacyjne pułku po wybuchu wojny.

Dziękuję za zainteresowanie tą postacią. Aleksander Dagnan urodził się w Tarnowie w 1892 r. Przepraszam, że wcześniej tego nie uściśliłem. Tak, to jest ta rodzina Dagnanów od młyna, który dzisiaj straszy w centrum miasta. Aleksander był komendantem " Strzelca" w Tarnowie w ostatnich miesiącach przed wojną, w 1914 r. Miał pseudonim "Srogi". Faktycznie zaskakujący ten jego akces do 24. pp.