Pomniki w Przyborowie

[szamil]

W Przyborowie obok Bezardówki znajduje się jeszcze jeden pomnik / kapliczka związana z rodziną Bezardów (taki jest miejscowy przekaz).
Od wielu lat obiekt jest w złym stanie - głównie jego część fundamentowa. Pierwotnie znajdował się tam krzyż - ale w niewyjaśnionych okolicznościach kilkanaście lat temu zniknął i trwają próby ustalenia co się z nim stało...

W całkiem niezłym stanie jest żeliwne ogrodzenie i żeliwna tablica (neistety nieczytelna).
Przekaz miejscowy głosi że to votum z 1918 r. (szczęśliwy powrót z wojny), ale jest sporo wątpliwości czy tak jest naprawdę. Pojawiają się przypuszczenia że kapliczka moze być nawet 50-60 lat starsza i dotyczy Johana Bezarda, a nie Jana Bezarda. Niestety podjęte próby kontaktu z rodziną Bezardów nei dały na ten moment efektu.

W związku z powyższym czy można prosić o pomoc w ocenie wieku elementów żeliwnych? Przypuszczalnie może to być jakaś czeska lub austriacka produkcja. Czy są jakieś katalogi online z elementami żeliwnymi?

Zdjęcia znajdują się w materiale:
https://www.informatorbrzeski.pl/przybo ... e-zabytku/

[szamil]

• Wiadomo z akt, będących wówczas w posiadaniu władz w Krakowie, że na cmentarzu pogrzebano 168 żołnierzy, w tym 130 z armii austro-węgierskiej i 38 z armii rosyjskiej. Znane były personalia 14 żołnierzy z 20 pułku piechoty Honvedu oraz jednego z przedlitawskiego 16 pułku piechoty Landsturmu (Wojtek Flak, data śmierci listopad 1914 - prawdopodobnie to wykazany jako ranny na „Liście strat” z 13 marca 1915 roku Adalbert Flak, Inft., k. k. Ldst.I.R. Nr. 16, 3. komp., urodzony w roku 1877, przynależny do gminy Zabawa koło Wieliczki).
  https://images89.fotosik.pl/693/ef86e18483b128cfmed.jpg

Dzięki zdjęciom Marcina Senderaka zamieszczonym w marcu 2025 r. na grupie Cmentarze I wojny światowej. Front wschodni Stanisław Stawarczyk górnik emeryt prowadzący profil Wieliczanie w powstaniach i wojnach odnalazł swojego krajana.
Flak Wojciech urodzony 6 marca 1874 roku w Zabawie (Gmina Wieliczka) syn Jana i Magdaleny Marszałek, ślub z Marianną Mikułą w roku 1899. Pracownik Saliny Wielickiej. Poległ w boju 19 listopada 1914 roku.

Ojciec 7 dzieci. Z dokumentacji załogi z Muzeum Żup Krakowskich wynika że służbę pełnił od 1 sierpnia 1914 r. do 19 listopada 1914 r.

Za pośrednictwem profilu sołectwa Czarnochowice gdzie mieszkał Wojciech Flak zwróciłem się z zapytaniem czy ktoś z jego potomków żyje w rodzinnej miejscowości. Zobaczymy jaki będzie odzew.

Ciekawostka - w sąsiednim Szczepanowie na cmentarzu wojennym spoczywa porucznik Leopold Mondl z k. k. Ldst.I.R. Nr. 16, 2. komp.

[KG]

Ciekawostka - w sąsiednim Szczepanowie na cmentarzu wojennym spoczywa porucznik Leopold Mondl z k. k. Ldst.I.R. Nr. 16, 2. komp.

W biogramie podporucznika Leopolda Mondla dodałem zdjęcie i kilka informacji.
viewtopic.php?f=54&t=1621&p=14299&hilit ... lle#p14299
W bliskiej okolicy, na cmentarzu nr 265 Rudy Rysie, pochowano kilkunastu żołnierzy z tego pułku:
Josef Bomba, szeregowy w 11. kompanii, rocznik 1873, Izdebnik, powiat Wadowice,
Johann Cieślar, szeregowy w 9. kompanii, rocznik 1878 albo 1878, Solnopol, Salinopol, [Salmopol], powiat Biała,
Anton Gawron, szeregowy w 9. kompanii, rocznik 1879, Janowice, powiat Biała,
Jakob Hołota, szeregowy w 9. albo 11. kompanii, rocznik 1876, Mogiła, powiat Kraków,
Johann Kłys, kapral w 11. kompanii, rocznik 1877, Kuleszów, powiat Podgórze, był kominiarzem w Tuchowie,

Fot.1.jpg

Anton Kępa, szeregowy w 11. kompanii, rocznik 1875, Morawica, powiat Kraków,
Andreas Kozioł, szeregowy w 11. kompanii, rocznik 1879, Mogilany, powiat Podgórze,
Josef Martyna, szeregowy w 10. kompanii, rocznik 1875, Czernichówek [część wsi Czernichów], powiat Kraków,
Andreas Balthasar Michalik, szeregowy, rocznik 1875, Zakliczyn, powiat Wieliczka,
Jakob Motyka, szeregowy w 11. kompanii, rocznik 1877, Cisiec, powiat Żywiec, z zawodu rolnik, żonaty,

Fot.2.jpg

Heinrich Reicher, plutonowy w sztabie pułku, rocznik 1873, Barwałd Średni, powiat Wadowice, z zawodu zecer, żonaty,

Fot.3.jpg

Adalbert Suder, szeregowy w 9. kompanii, rocznik 1877, Zakliczyn, powiat Wieliczka,
Anton Szklarz, szeregowy w 10. kompanii, rocznik 1877, Trzebunia, powiat Myślenice,
Wszyscy zginęli 20 listopada 1914 roku w walkach 110. brygady pospolitego ruszenia, o których pisał Wacław Szczepanik,
https://brzesko.ws/_brzesko/documents/h ... ow-279.pdf
a i ja wspominałem w wątkach
viewtopic.php?f=54&t=1600
(Siegfried Wechsberg – grób we Wrzępi)
viewtopic.php?f=54&t=1502
(Anton Knab – grób w Świniarach)
W Ehrenhalle der k.k. Landwehr, des k.k. Landsturmes und der k.k. Gendarmerie (1916), skąd pochodzą zamieszczone zdjęcia, wymieniony jest jako poległy 20 listopada 1914 roku w walkach w pobliżu wsi Rudy – Rysie także Johann Hippmann, szeregowy pospolitego ruszenia w Ldst.IR.16, urodzony w 1877 roku "w Swoszowicach koło Wieliczki", żonaty, z zawodu tapicer. Wg "Listy strat" jego gminą przynależności była Wieliczka. W ANK brak wykazu pochowanych na cmentarzu nr 265 Rudy-Rysie.

Fot.4.jpg

[szamil]

Króki tekst skierowany do mieszkańców Przyborowa
--

Zidentyfikowano żołnierza pochowanego na cmentarzu wojennym nr 274 w Przyborowie

Dzięki zdjęciom Marcina Senderaka, zamieszczonym w marcu 2025 r. na grupie „Cmentarze I wojny światowej. Front wschodni”, Stanisław Stawarczyk górnik emeryt prowadzący profil „Wieliczanie w powstaniach i wojnach” odnalazł swojego krajana. Od lat pasją, a równocześnie misją Stanisława Stawarczyka jest gromadzenie informacji na temat Wieliczan poległych w wojnach i powstaniach na przestrzeni ponad 160 lat. Ma na tym polu spore osiągnięcia i setki odnalezionych nazwisk.

- Przy świętach państwowych i kościelnych wystawiam tablicę uczestników Powstań i poległych Wieliczan w obu Wojnach, a tych są już setki. Zaczynając nie miałem pojęcia, że tyle tego będzie, ale szkoda to przerwać – mówi Stanisław Stawarczyk.

Na zniszczonej przez upływ czasu, emaliowanej tabliczce nagrobnej znajdującej się na pomniku po prawej stronie przyborowskiego cmentarza wciąż można odczytać imię i nazwisko poległego żołnierza. To Wojtek Flak – jeden z tych, którzy zginęli podczas walk w listopadzie 1914 r. i zostali pochowani na cmentarzu w Przyborowie. Polskie nazwisko przez lata intrygowało wiele osób odwiedzających cmentarz nr 274.

Flak Wojciech urodził się 6 marca 1874 roku w Zabawie (Gmina Wieliczka). Był synem Jana i Magdaleny Marszałek. W wieku 25 lat 24 października 1899 r. ożenił się z Marianną Mikułą.

Jak wynika z danych dostępnych w serwisie geneteka.genealodzy.pl był ojcem 7 dzieci. Z rodziną mieszkał w Czarnochowicach w domu nr 42. Był pracownikiem Saliny Wielickiej. W trakcie wojny służył w stopniu szeregowego w 16 pułku piechoty Landsturmu, a konkretnie w 3 kompanii. Poległ w boju 19 listopada 1914 roku na terenie Przyborowa (Gmina Borzęcin). W momencie śmierci miał 40 lat. W dokumentacji załogi z Saliny Wielickiej znajdującej się w Muzeum Żup Krakowskich możemy znaleźć informację o tym, że służbę pełnił od 1 sierpnia 1914 r. do 19 listopada 1914 r.

Na forum Austro-Węgry - użytkownik KG (Krzysztof Garduła) udostępnił szereg przydatnych informacji związanych z osobą Wojtka Flaka
W przypadku cmentarza wojennego nr 274 w Przyborowie znane są personalia 14 żołnierzy z 20 pułku piechoty Honvedu oraz jednego z przedlitawskiego 16 pułku piechoty Landsturmu (Wojtek Flak, data śmierci listopad 1914 - prawdopodobnie to wykazany jako ranny na „Liście strat” z 13 marca 1915 roku Adalbert Flak, Inft., k. k. Ldst.I.R. Nr. 16, 3. komp., urodzony w roku 1877 (właściwy rok urodzenia 1874), przynależny do gminy Zabawa koło Wieliczki).

To ważny krok w przywracaniu pamięci o tych, którzy oddali życie na frontach I wojny światowej. Dzięki takim działaniom kolejne pokolenia mogą poznać prawdziwe historie ludzi, którzy zapisali się w historii naszej ziemi. Być może będzie to okazja do tego by potomkowie Wojtka Flaka po 110 latach odnaleźli grób swojego przodka.

--
Stanisław Stawarczyk, KG (Krzysztof Garduła), Krzysztof Bogusz