Dziedzictwo I wojny światowej w Bieszczadach... Nowy Łupków, 21-22.11.2025
: 08 lis 2025, 21:21
Dziedzictwo I wojny światowej w Bieszczadach 110 lat później. Historia – pamięć – odpowiedzialność.
Nowy Łupków 18
21 LISTOPADA 2025 (PIĄTEK)
11:00 – 11:30 Otwarcie konferencji, powitanie uczestników i rozpoczęcie obrad.
11:30 – 11:50 Konrad Drewniak (Fundacja Badań Nad Dziedzictwem Kulturowym), Mirosław
Mazurek (Fundacja Badań Nad Dziedzictwem Kulturowym), Anita Szczepanek (Katedra
Anatomii UJ CM, Instytut Archeologii i Etnologii PAN), Aleksandra Sznajdrowska-Pondel
(Fundacja Badań Nad Dziedzictwem Kulturowym), Urszula Wilkoszewska (Fundacja Badań
Nad Dziedzictwem Kulturowym, MERITUM Analizy – Badania – GIS) Śladami Wielkiej Wojny
w Bieszczadach – badania archeologiczne i działania Fundacji Badań nad Dziedzictwem
Kulturowym na rzecz ochrony i upamiętnienia poległych.
11:50 – 12:10 Anita Szczepanek (Katedra Anatomii UJ CM, Instytut Archeologii i Etnologii
PAN) Szczątki żołnierzy poległych w trakcie I Wojny Światowej znalezione w
Bieszczadach.
12:10 – 12:30 Marcin Czarnowicz (Instytut Archeologii UJ), Barbara Witkowska (Pracownia
Usługowa GAJA), Agnieszka Ochał-Czarnowicz (Pracownia Usługowa GAJA), Martin Vojtas
(Uniwersytet Masaryka w Brnie), Andrzej Jastrzębiowski (Państwowe Muzeum AuschwitzBirkenau w Oświęcimiu), Grzegorz Gąska (społeczny badacz historii), Anita Szczepanek
(Katedra Anatomii UJ CM, Instytut Archeologii i Etnologii PAN), Piotr Kołodziejczyk (Instytut
Archeologii UJ), Jacek Karmowski (Instytut Archeologii UJ), Jakub Niebylski (Instytut
Archeologii i Etnologii PAN) „Po co nam ta archeologia” – 10 lat „Karpackich Epizodów
Wielkiej Wojny”, czy było warto?
12:30 – 12:50 Artur Hejnar (Stowarzyszenie Eksploracyjno-Historyczne "Galicja") "Pomiędzy
Królewską Górą, a Manyłową". Działalność Stowarzyszenia EksploracyjnoHistorycznego "Galicja" w kontekście opieki nad cmentarzami wojennymi z okresu
Wielkiej Wojny.
12:50 – 13:20 Dyskusja
13:20 – 13:50 Przerwa kawowa
13:50 – 14:10 Martin Vojtas (Ústav archeologie a muzeologie, Masarykova Univerzita), Jakub
Těsnohlídek (Ústav archeologie a muzeologie, Masarykova Univerzita) Archeologia pierwszej
wojny światowej na Słowacji, stan badań 2025.
14:10 – 14:30 Piotr Sadowski (Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Targu Instytut Nauk
Humanistycznych i Turystyki) Turystyka pól bitewnych w Bieszczadach, czyli dlaczego
warto zachować ślady historii zapisane w górskim krajobrazie.
14:30 – 14:50 Bogusław Głód (regionalista) CK.3 bośniacko-hercegowiński pułk piechoty
w Karpatach 1914-1915.
14:50 – 15:20 Dyskusja
15:20 – 16:00 Przerwa obiadowa
16:00 – 16:20 Sławomir Kułacz (Towarzystwo Badań nad Pierwszą Wojną Światową) Relacje
lekarzy 43. Dywizyjnego Zakładu Sanitarnego z okresu walk w Bieszczadach.
16:20 – 16:40 Yuriy Fatuła (Uniwersytet Narodowy w Uzhorodzie, Organizacja publiczna
“Memento bellum”) Udział 12. Pułku Piechoty Honwedów w walkach o Przełęcz Żebrak
(luty – marzec 1915 r.)
16:40 – 17:00 Adam Zakrzewski (Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie)
Walka na dwa fronty – działania armii carskiej w paśmie Wysokiego Działu w roku
1915.
17:00 – 18:00 Dyskusja i zakończenie obrad
18:30 Spotkanie koleżeńskie
22 LISTOPADA 2025 (SOBOTA)
10:00 – 10:20 Tomasz Woźny (Towarzystwo Badań nad Pierwszą Wojną Światową,
Stowarzyszenie Crux Galiciae) Armia austro-węgierska w Bieszczadach. Skład i
organizacja.
10:20 – 10:40 Edward Marszałek (Nadleśnictwo Komańcza, leśnik, przewodnik beskidzki)
Miejsca pochówków żołnierzy poległych w walkach I wojny światowej na terenie gminy
Komańcza.
10:40 – 11:00 Roman Frodyma (Stowarzyszenie Przewodników Karpaty) Pokłosie Wielkiej
Wojny w Galicji Środkowej. 2 Rekonstrukcje i remonty cmentarzy w powiecie Jasło.
11:00 – 11:20 Michał Parczewski (Instytut Archeologii UR, Instytut Archeologii UJ) Dwie
migawki historyczne z Bieszczadów Zachodnich.
11:20 – 11:50 Dyskusja
11:50 – 12:20 Przerwa kawowa
12:20 – 12:50 Krzysztof Pięciak (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie,
Towarzystwo Badań nad I Wojną Światową) Rekonstrukcja historyczna jako metoda
popularyzacji i edukacji o I wojnie światowej.
12:50 – 13:10 Agnieszka Stachyra (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie)
Archeologiczne badania nieinwazyjne dla potrzeb ochrony konserwatorskiej i opieki
nad cmentarzami z I wojny światowej – wybrane przykłady z woj. lubelskiego.
13:10 – 13:30 Bogusław Kleszczyński Czy powołanie Komitetu Opieki nad Grobami
Wojennymi powstrzyma indolencję państwa w obszarze grobownictwa specjalnego?
13:30 – 13:50 Grzegorz Gąska (społeczny badacz historii) "Papier przyjmie wszystko" czyli
archiwalia z DALO kontra współczesne postrzeganie tematyki cmentarnictwa
wojennego.
13:50 – 14:10 Bogdan Jezierski (Pełnomocnik Wojewody Podkarpackiego ds. Pamięci,
Ochrony i Opieki nad Grobami i Cmentarzami Wojennymi, Oficer Łącznikowy na Podkarpackie
- Austriacki Czarny Krzyż) Społeczna Rada ds. Cmentarzy Wielkiej Wojny i Podkarpacia -
"Elementarz dobrych praktyk cmentarnych".
14:10 – 15:00 Dyskusja i zakończenie obrad
Nowy Łupków 18
21 LISTOPADA 2025 (PIĄTEK)
11:00 – 11:30 Otwarcie konferencji, powitanie uczestników i rozpoczęcie obrad.
11:30 – 11:50 Konrad Drewniak (Fundacja Badań Nad Dziedzictwem Kulturowym), Mirosław
Mazurek (Fundacja Badań Nad Dziedzictwem Kulturowym), Anita Szczepanek (Katedra
Anatomii UJ CM, Instytut Archeologii i Etnologii PAN), Aleksandra Sznajdrowska-Pondel
(Fundacja Badań Nad Dziedzictwem Kulturowym), Urszula Wilkoszewska (Fundacja Badań
Nad Dziedzictwem Kulturowym, MERITUM Analizy – Badania – GIS) Śladami Wielkiej Wojny
w Bieszczadach – badania archeologiczne i działania Fundacji Badań nad Dziedzictwem
Kulturowym na rzecz ochrony i upamiętnienia poległych.
11:50 – 12:10 Anita Szczepanek (Katedra Anatomii UJ CM, Instytut Archeologii i Etnologii
PAN) Szczątki żołnierzy poległych w trakcie I Wojny Światowej znalezione w
Bieszczadach.
12:10 – 12:30 Marcin Czarnowicz (Instytut Archeologii UJ), Barbara Witkowska (Pracownia
Usługowa GAJA), Agnieszka Ochał-Czarnowicz (Pracownia Usługowa GAJA), Martin Vojtas
(Uniwersytet Masaryka w Brnie), Andrzej Jastrzębiowski (Państwowe Muzeum AuschwitzBirkenau w Oświęcimiu), Grzegorz Gąska (społeczny badacz historii), Anita Szczepanek
(Katedra Anatomii UJ CM, Instytut Archeologii i Etnologii PAN), Piotr Kołodziejczyk (Instytut
Archeologii UJ), Jacek Karmowski (Instytut Archeologii UJ), Jakub Niebylski (Instytut
Archeologii i Etnologii PAN) „Po co nam ta archeologia” – 10 lat „Karpackich Epizodów
Wielkiej Wojny”, czy było warto?
12:30 – 12:50 Artur Hejnar (Stowarzyszenie Eksploracyjno-Historyczne "Galicja") "Pomiędzy
Królewską Górą, a Manyłową". Działalność Stowarzyszenia EksploracyjnoHistorycznego "Galicja" w kontekście opieki nad cmentarzami wojennymi z okresu
Wielkiej Wojny.
12:50 – 13:20 Dyskusja
13:20 – 13:50 Przerwa kawowa
13:50 – 14:10 Martin Vojtas (Ústav archeologie a muzeologie, Masarykova Univerzita), Jakub
Těsnohlídek (Ústav archeologie a muzeologie, Masarykova Univerzita) Archeologia pierwszej
wojny światowej na Słowacji, stan badań 2025.
14:10 – 14:30 Piotr Sadowski (Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Targu Instytut Nauk
Humanistycznych i Turystyki) Turystyka pól bitewnych w Bieszczadach, czyli dlaczego
warto zachować ślady historii zapisane w górskim krajobrazie.
14:30 – 14:50 Bogusław Głód (regionalista) CK.3 bośniacko-hercegowiński pułk piechoty
w Karpatach 1914-1915.
14:50 – 15:20 Dyskusja
15:20 – 16:00 Przerwa obiadowa
16:00 – 16:20 Sławomir Kułacz (Towarzystwo Badań nad Pierwszą Wojną Światową) Relacje
lekarzy 43. Dywizyjnego Zakładu Sanitarnego z okresu walk w Bieszczadach.
16:20 – 16:40 Yuriy Fatuła (Uniwersytet Narodowy w Uzhorodzie, Organizacja publiczna
“Memento bellum”) Udział 12. Pułku Piechoty Honwedów w walkach o Przełęcz Żebrak
(luty – marzec 1915 r.)
16:40 – 17:00 Adam Zakrzewski (Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie)
Walka na dwa fronty – działania armii carskiej w paśmie Wysokiego Działu w roku
1915.
17:00 – 18:00 Dyskusja i zakończenie obrad
18:30 Spotkanie koleżeńskie
22 LISTOPADA 2025 (SOBOTA)
10:00 – 10:20 Tomasz Woźny (Towarzystwo Badań nad Pierwszą Wojną Światową,
Stowarzyszenie Crux Galiciae) Armia austro-węgierska w Bieszczadach. Skład i
organizacja.
10:20 – 10:40 Edward Marszałek (Nadleśnictwo Komańcza, leśnik, przewodnik beskidzki)
Miejsca pochówków żołnierzy poległych w walkach I wojny światowej na terenie gminy
Komańcza.
10:40 – 11:00 Roman Frodyma (Stowarzyszenie Przewodników Karpaty) Pokłosie Wielkiej
Wojny w Galicji Środkowej. 2 Rekonstrukcje i remonty cmentarzy w powiecie Jasło.
11:00 – 11:20 Michał Parczewski (Instytut Archeologii UR, Instytut Archeologii UJ) Dwie
migawki historyczne z Bieszczadów Zachodnich.
11:20 – 11:50 Dyskusja
11:50 – 12:20 Przerwa kawowa
12:20 – 12:50 Krzysztof Pięciak (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie,
Towarzystwo Badań nad I Wojną Światową) Rekonstrukcja historyczna jako metoda
popularyzacji i edukacji o I wojnie światowej.
12:50 – 13:10 Agnieszka Stachyra (Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Lublinie)
Archeologiczne badania nieinwazyjne dla potrzeb ochrony konserwatorskiej i opieki
nad cmentarzami z I wojny światowej – wybrane przykłady z woj. lubelskiego.
13:10 – 13:30 Bogusław Kleszczyński Czy powołanie Komitetu Opieki nad Grobami
Wojennymi powstrzyma indolencję państwa w obszarze grobownictwa specjalnego?
13:30 – 13:50 Grzegorz Gąska (społeczny badacz historii) "Papier przyjmie wszystko" czyli
archiwalia z DALO kontra współczesne postrzeganie tematyki cmentarnictwa
wojennego.
13:50 – 14:10 Bogdan Jezierski (Pełnomocnik Wojewody Podkarpackiego ds. Pamięci,
Ochrony i Opieki nad Grobami i Cmentarzami Wojennymi, Oficer Łącznikowy na Podkarpackie
- Austriacki Czarny Krzyż) Społeczna Rada ds. Cmentarzy Wielkiej Wojny i Podkarpacia -
"Elementarz dobrych praktyk cmentarnych".
14:10 – 15:00 Dyskusja i zakończenie obrad