Kompleks górniczo-hutniczy Witkowice
: 22 kwie 2025, 01:05
Tak jak armia austro-wegierska postrzegana jest falszywie na podstawie lektur (i filmów) "Przygody dobrego wojaka Szwejka" czy "CK dezerterzy" tak i cała Monarchia postrzegana jest równie fałszywie jako kraj zacofany, typowo rolniczy, o słabym, przestarzałym przemyśle. Oczywiście, nie dorównywala gospodarczo ówczesnym potęgom takim jak Stany Zjednoczone Ameryki czy kolonialne mocarstwa Anglia i Francja ale na tle innych państw europejskich prezentowała się zupełnie nieźle.
Taki pozytywny przykład nowoczesnej industrializacji istnieje do dzisiaj niedaleko granicy polskiej; to kompleks górniczo-hutniczy Witkowice w Ostrawie.
Początki ciężkiego przemysłu w rejonie Ostrawy sięgają końca 1828 roku, kiedy to arcybiskup ołomuniecki Rudolf Habsburg ogłosił memorandum o konieczności budowy w Ostrawie huty żelaza. Na tej podstawie w 1830 roku uruchomiono hutę "Rudolf", w 1831 roku koksownię a w 1836 pierwszy wielki piec. Rok 1852 to uruchomienie powiązanej z hutą kopalni węgla "Hlubina". Szybki rozwój ostrawskiego przemyslu nastąpił po utworzeniu w listopadzie 1873 roku przez przemysłowców austriackich, braci Wilhelma i Dawida von Gutmann i wiedeńskiego bankiera Anselma Salomona von Rothschilda (zalożyciela banku Creditanstalt) przedsiębiorstwa pod nazwą "Witkowitzer Bergbau und Eisenhütten Gewerkschaft", po czesku "Vítkovické horní a hutní těžířstvo" (VHHT) Jego podstawą była huta w Witkowicach oraz kopalnie rudy żelaza na Morawach i Węgrzech. W 1876 roku dyrektorem generalnym VHHT został wybitny dzialacz gospodarczy, przemysłowiec, ekspert w zakresie przemysłu stalowego Paul Kupelwieser (01.02.1843 - 20.03.1919), między innymi właściciel wyspy Brioni. W okresie jego kierowania VHHT, wykorzystując doskonałą sytuację kapitałową firmy wspartą finansami bankowymi kupowano firmy lub większościowe udzialy w zakładach związanych z przemyslem stalowym. Były to miedzy innymi "Walcownia Teplice i Huta Bessemer" A.G. w północnych Czechach, huta Žofín i zbankrutowana huta Schüller, obie w Morawskiej Ostrawie. Objęto większościowe udziały w Spółce Zjednoczonych Kopalń Witkowickich, Austro-Węgierskiej Kompanii Budowy Wielkich Pieców, przedsiębiorstwie wydobywczym Doubravsko-Orlovskim, Spółce Węglowej i Koksowni w Morawskiej Ostrawie. Te działania spowodowały, że dalsza dzialalność firmy w dotychczasowej formie organizacyjnej stała się niemożliwa. W 1896 rozpoczęła więc dzialalność nowo utworzona przez braci Gutmann i spadkobierców Anselma Rothschilda spółka górniczo-hutnicza Witkovice nosząca również nazwę "Vítkovické horní a hutní těžířstvo" (VHHT) obejmująca szereg zakładów z branży hutniczo-górniczej w tym oryginalny VHHT. Na przełomie XIX i XX wieku witkowickie zakłady były największym przedsiębiorstwem branży góniczo-hutniczej w Monarchii Austro-Wegierskiej i jednymi z największych w Europie. Poczatek drugiej dekady XX wieku to poważna i daleko idąca modernizacja huty w Witkowicach.
W 1918 roku dyrekcję holdingu przeniesiono z Wiednia do Witkowic a firma pozostawala pod kontrolą londyńskiego banku Rothschildów.
Koniec witkowickiej firmy VHHT nastąpił w 1939 roku na skutek przejecia jej przez rząd niemiecki a w 1945 zakłady zostały znacjonalizowane przez czeski rząd jako Vítkovické železárny Klement Gottwald np (VŽKG).
Ostatecznie zakłady zakończyły swoją dzialalność pod koniec XX wieku.
Obraz Otto Bollhagena "Vitkovice 1914"
Taki pozytywny przykład nowoczesnej industrializacji istnieje do dzisiaj niedaleko granicy polskiej; to kompleks górniczo-hutniczy Witkowice w Ostrawie.
Początki ciężkiego przemysłu w rejonie Ostrawy sięgają końca 1828 roku, kiedy to arcybiskup ołomuniecki Rudolf Habsburg ogłosił memorandum o konieczności budowy w Ostrawie huty żelaza. Na tej podstawie w 1830 roku uruchomiono hutę "Rudolf", w 1831 roku koksownię a w 1836 pierwszy wielki piec. Rok 1852 to uruchomienie powiązanej z hutą kopalni węgla "Hlubina". Szybki rozwój ostrawskiego przemyslu nastąpił po utworzeniu w listopadzie 1873 roku przez przemysłowców austriackich, braci Wilhelma i Dawida von Gutmann i wiedeńskiego bankiera Anselma Salomona von Rothschilda (zalożyciela banku Creditanstalt) przedsiębiorstwa pod nazwą "Witkowitzer Bergbau und Eisenhütten Gewerkschaft", po czesku "Vítkovické horní a hutní těžířstvo" (VHHT) Jego podstawą była huta w Witkowicach oraz kopalnie rudy żelaza na Morawach i Węgrzech. W 1876 roku dyrektorem generalnym VHHT został wybitny dzialacz gospodarczy, przemysłowiec, ekspert w zakresie przemysłu stalowego Paul Kupelwieser (01.02.1843 - 20.03.1919), między innymi właściciel wyspy Brioni. W okresie jego kierowania VHHT, wykorzystując doskonałą sytuację kapitałową firmy wspartą finansami bankowymi kupowano firmy lub większościowe udzialy w zakładach związanych z przemyslem stalowym. Były to miedzy innymi "Walcownia Teplice i Huta Bessemer" A.G. w północnych Czechach, huta Žofín i zbankrutowana huta Schüller, obie w Morawskiej Ostrawie. Objęto większościowe udziały w Spółce Zjednoczonych Kopalń Witkowickich, Austro-Węgierskiej Kompanii Budowy Wielkich Pieców, przedsiębiorstwie wydobywczym Doubravsko-Orlovskim, Spółce Węglowej i Koksowni w Morawskiej Ostrawie. Te działania spowodowały, że dalsza dzialalność firmy w dotychczasowej formie organizacyjnej stała się niemożliwa. W 1896 rozpoczęła więc dzialalność nowo utworzona przez braci Gutmann i spadkobierców Anselma Rothschilda spółka górniczo-hutnicza Witkovice nosząca również nazwę "Vítkovické horní a hutní těžířstvo" (VHHT) obejmująca szereg zakładów z branży hutniczo-górniczej w tym oryginalny VHHT. Na przełomie XIX i XX wieku witkowickie zakłady były największym przedsiębiorstwem branży góniczo-hutniczej w Monarchii Austro-Wegierskiej i jednymi z największych w Europie. Poczatek drugiej dekady XX wieku to poważna i daleko idąca modernizacja huty w Witkowicach.
W 1918 roku dyrekcję holdingu przeniesiono z Wiednia do Witkowic a firma pozostawala pod kontrolą londyńskiego banku Rothschildów.
Koniec witkowickiej firmy VHHT nastąpił w 1939 roku na skutek przejecia jej przez rząd niemiecki a w 1945 zakłady zostały znacjonalizowane przez czeski rząd jako Vítkovické železárny Klement Gottwald np (VŽKG).
Ostatecznie zakłady zakończyły swoją dzialalność pod koniec XX wieku.
Obraz Otto Bollhagena "Vitkovice 1914"